Wakacyjne zagrożenia: UŻĄDLENIE

Zdjęcie z Pasieki Paszków. Dziękuję za zgodę na użycie zdjęcia 🙂 (https://www.instagram.com/pasiekapaszkow/)

UŻĄDLENIE PRZEZ OWADY BŁONKOSKRZYDŁE (np. PSZCZOŁA, SZERSZEŃ, OSA, TRZMIEL)

Z życia wzięte:

Parę miesięcy po urodzeniu mojego młodszego syna, szerszenie założyły swoje gniazdo dosłownie kilka metrów od domu moich rodziców, gdzie wtedy mieszkaliśmy, na wysokim drzewie, za wysokim, żeby się wspiąć i użyć np. gaściny na szerszenie – są takie rzeczy. Ja się normalnie nie boję żółto-czarnych owadów, ale tym razem było to naprawdę straszne, bo moje chłopaki małe, a te bestie wielkie :-p. Wieczorem, jak się zapalało światło w domu, to uderzały w szyby, bo próbowały wlecieć do środka. Nawet adrenalinę kupiłam i leżała w lodówce. Aż miejscowi panowie z ochotniczej straży pożarnej ze względu na małe dzieci się zlitowali i pomogli mojemu tacie się pozbyć gniazda spod domu.

Więc dzisiaj opowiem Ci o użądleniach.

KTO NAJGROŹNIEJSZY?

Okej, KOMARY są mało groźne, ale super częste. Dzisiaj o czymś mniej częstym, ale o wiele groźniejszym, co się fachowo nazywa ALERGIA NA JAD OWADÓW BŁONKOSKRZYDŁYCH.
Co to są owady błonkoskrzydłe? Należy do nich wiele tysięcy gatunków, ale tutaj interesują nas głównie: pszczoły, osy, szerszenie, trzmiele.

Który pręgowany koleżka jest najgroźniejszy?

Szerszeń – przyznajcie, że wygląda strasznie :-p

Właśnie SZERSZEŃ!

Czyli postrach mojego męża. Nie wiem, czy wiecie, ale owady zawsze atakują ludzi, który się ich boją, potwierdzone na dwuosobowej grupie info . Do mnie zawsze lezą pająki, a mój mąż jest regularnie napadany przez szerszenia (głównie w WC, bo chyba szerszeń wie, w jakich warunkach są słabe możliwości obrony :–p).

Szerszeń po użądleniu może nam dostarczyć największej ilości jadu ze wszystkich owadów błonkoskrzydłych. Do tego stopnia, że nawet po pojedynczym użądleniu przez szerszenia u osoby bez alergii mogą wystąpić poważne objawy (takie, do których mogłoby np. dojść w przypadku użądlenia dużej ilości pszczół naraz).

Pszczoła też jest groźna, bo żądląc traci żądło – i może dostarczyć podczas użądlenia całą swoją dawkę jadu. Osa może atakować nas wiele razy, dlatego nie zużywa całego jadu przy pojedynczym ataku i ilość jadu przy pojedynczym użądleniu jest mniejsza.

Alergia na jad trzmiela jest bardzo rzadka, bo z trzmielami ludzie mają zwykle rzadszy kontakt i nie znalazłam informacji, żeby opisano przypadek śmiertelny.

UŻĄDLENIE: CZEGO SIĘ SPODZIEWAĆ i dokąd zmierza PRĘGA?

NORMALNA REAKCJA MIEJSCOWA

Jeśli czujesz ****** ból w miejscu użądlenia – to normalne :–p. To nie znaczy, że masz alergię. Ból i obrzęk w użądlonym miejscu Ci się przynależy.

Reakcja miejscowa po użądleniu przez pszczołę (źródło: Wikipedia)

Jeżeli widzisz żądło, to usuń je czym prędzej – nie ściskając w palcach czy pęsecie, bo możesz w ten sposób wcisnąć więcej jadu, tylko PODWAŻAJĄC żądło, np. tekturką, platynową kartą kredytową, cokolwiek masz pod ręką.

Jeśli odczyn jest niewielki, nie musisz z nim robić nic. Ewentualnie możesz złagodzić miejsce użądlenia zimnym okładem, maścią chłodzącą, maścią przeciwalergiczną (ale nie będę Cię okłamywać: przez kilka godzin będzie boleć).

DUŻA REAKCJA MIEJSCOWA

Jeśli obrzęk i rumień w miejscu ugryzienia jest wielki (obiektywnie wielki, czyli tak ok. 10cm średnicy i więcej), może występować ogólnie złe samopoczucie czy ból głowy (bez gorączki).

UWAGA, może tu wystąpić nawet legendarna PRĘGA, która od miejsca ugryzienia pełznie prosto do serca, żeby Cię wpędzić do grobu! Żartuję, ta pręga to po prostu stan zapalny naczyń chłonnych. I wcale nie zmierza do serca,tylko do najbliższych węzłów chłonnych. Należy się z pręgą udać do lekarza, bo leczenie to antybiotykoterapia (ostatnio słyszałam od pacjenta w POZ, że pręga się pojawiła po ugryzieniu komara, ale zanim dotarł do gabinetu to sama zniknęła – ach, ta pręga, a już liczyłam na zdjęcie dla Was!).

Zapalenie naczyń chłonnych (źródło: Wikipedia).

W wypadku dużej reakcji miejscowej robimy podobnie, jak opowiadałam przy okazji komarów: zimne okłady, maści chłodzące i przeciwalergiczne, MAŚĆ ZE STERYDEM (np. hydrokortyzon = bez recepty) 2x dziennie aż do ustąpienia objawów oraz DOUSTNY LEK PRZECIWHISTAMINOWY DRUGIEJ GENERACJI – też niektóre są bez recepty. (Rzadko przy bardzo dużym obrzęku stosujemy też sterydy doustnie).

Uwaga, jeśli pszczoła zjadłeś/połknąłeś i wtedy Cię użądliła, to jest ryzyko uduszenia – tutaj szybko trzeba się dostać do lekarza.

I najgorsze (tak, istnieją gorsze rzeczy niż pręga):

UOGÓLNIONA REAKCJA ALERGICZNA

Uogólniona, czyli nie tylko w miejscu użądlenia. Np. pokrzywka (czyli czerwone zmiany skórne) dużej części ciała. Obrzęki (puchnięcie). Wymioty i bóle brzucha. Chrypka, kaszel, trudności z oddychaniem – bardzo groźne! Bladość, osłabienie, walenie serca, pocenie się, zaburzenia przytomności – bardzo groźne! (Spadek ciśnienia to bardzo groźny objaw, ale zwykle trudny do sprawdzenia od razu, bo mało kto nosi na łąkę czy do pasieki ciśnieniomierz :–p). W takich wypadkach szybko wezwij karetkę (zwłaszcza, jeśli nie mamy przy sobie żadnych leków na taką okazję!).

Jeżeli to nie pierwszy raz i posiadasz przy sobie leki, wstrzykujesz sobie w międzyczasie szybko adrenalinę (o adrenalinie będzie kolejny wpis), a potem podajesz leki przeciwhistaminowe i sterydy – tak, jak miałeś zalecone po pierwszym razie.

Tak wygląda obrzęk naczynioruchowy, tutaj akurat oczu, ale może dotyczyć innych części ciała (ja widziałam raz po użądleniu i dotyczył ust, uszu, kończyn górnych):

Obrzęk naczynioruchowy, źródło: Wikipedia.
Obrzęk naczynioruchowy, źródło: Wikipedia.

I tutaj uczulam – poważna reakcja alergiczna może zaczynać się niewinne (np. wysypką na skórze), a rozwinąć za kilka minut–godzin w coś bardzo groźnego. Dlatego nie możesz zignorować po użądleniu owada żadnego z tych objawów alergii, które właśnie opisałam! Możesz zignorować jedynie rumień, obrzęk, ból w miejscu użądlenia – niefajne, ale normalne.
Jeżeli dzieje się cokolwiek niepokojącego co wykracza poza miejsce użądlenia, pojedź szybko do swojego lekarza/na najbliższy SOR. A jeżeli sprawa robi się poważna: jeśli np. czujesz osłabienie, zawroty głowy, walenie serca, trudności z oddychaniem – szybko wezwij karetkę.


Wkrótce kolejne materiały z serii WAKACYJNE ZAGROŻENIA.