Ciekawostki: CELIAKIA

I to właśnie jest celiakia (inaczej: choroba trzewna) – choroba immunologiczna w reakcji na gluten u osób z predyspozycją genetyczną.

Przede wszystkim trzeba być czujnym, gdy:
– dziecko ma bliskiego krewnego z celiakią
– dziecko ma którąś z tych chorób: cukrzyca typu 1, niedobór IgA, autoimmunologiczne choroby tarczycy albo wątroby, zespół Downa, zespół Turnera, zespół Williamsa.

Co może wskazywać na celiakię?
– Jakiekolwiek przewlekłe problemy związane z przewodem pokarmowym: biegunki, nudności, bóle brzucha, afty.
– Niskoskorosłość albo słabe przybieranie na wadze.
– Brak dojrzewania płciowego/ opóźnione dojrzewanie (np. u dziewcząt brak albo późne pojawienie się miesiączki).
– Przewlekła anemia.
– Opryszczkowe zapalenie skóry.

(Objawy są przeróżne, podaję Wam tutaj te najczęstsze i wcale nie występują razem, może być np. tylko niskorosłość. Myślę, że można się pokusić o stwierdzenie, że w przypadku większości PRZEWLEKŁYCH objawów u dziecka warto mieć na uwadze również celiakię).

DOROŚLI:

U dorosłych z objawami celiakii wykonujemy biopsję dwunastnicy (pobieramy wycinek ściany jelita) i powinien wyjść tam zanik kosmków jelitowych (bo zostały zniszczone przez przeciwciała – porównaj ciekawostka z poniedziałku).
UWAGA: Wcześniej pacjent musi normalnie jeść codziennie gluten przez 6 tygodni, inaczej wynik jest niemiarodajny!!!

Możemy w wątpliwych wesprzeć się również badaniami serologicznymi – czyli wykryć w krwi charakterystyczne dla celiakii przeciwciała (tTg, EmA, DGP).
UWAGA: Wcześniej pacjent musi normalnie jeść codziennie gluten, inaczej wynik jest niemiarodajny!!!

Jeżeli nadal mamy wątpliwości, zawsze możemy wykonać badania genetyczne (HLA-DQ2/DQ8).

DZIECI:

Żeby oszczędzić dzieciaczki, nie robimy od razu biopsji jelit. Robimy badania genetyczne (HLA-DQ2/DQ8). A w razie wątpliwości też serologiczne (tTg, EmA, DGP).

Pewnie brzmi to dla Was trochę skomplikowanie. Mówiąc prościej, dzieciaczki diagnozujemy wstępnie badaniami z krwi. I zwykle takie badania wystarczą, żeby postawić rozpoznanie. U dorosłych staramy się zrobić badanie bardziej inwazyjne – biopsję jelita cienkiego.

Badania genetyczne można wykonać zawsze, bo dieta nie zmieni naszych genów.
Ale uszkodzenie ściany jelita albo obecność przeciwciał we krwi to reakcja „uczulonego” organizmu na gluten. Jeśli nie ma glutenu =nie ma choroby. Nie ma glutenu =nie ma objawów, nie ma uszkodzenia jelit. Na diecie bezglutenowej wyniki badań wyjdą prawidłowe, jakby człowiek nie miał celiakii. (Można w ten sposób kontrolować też, czy ktoś nie oszukuje z dietą 😉).

Dietę bezglutenową zaleca się oczywiście w celiakii, taka dieta leczy chorobę. Ale samo rozpoznanie bardzo utrudnia.
Zaleca się więc, żeby przed badaniem serologicznym lub biopsją pacjent przez 6 tygodni jadł przynajmniej jeden posiłek z glutenem dziennie. Wtedy wyniki badań są wiarygodne.

Zabronione jest wszystko, co zawiera pszenicę, żyto i jęczmień (w Polsce również owies, bo jest znieczyszczony tamtymi zbożami).

Objawy zazwyczaj cofają się w ciągu kilka tygodni stosowania diety bezglutenowej (zmiany w jelitach nieco dłużej).

Bardzo rzadko chory potrzebuje dodatkowych leków (sterydów lub innych immunosupresyjnych).

Nie wiadomo. Badania nie potwierdzają, że dieta bezglutenowa u osób zdrowych bez medycznych wskazań jest korzystniejsza, niż zdrowa, zbilansowana dieta (a z pewnością wymaga większych nakładów finansowych). Z drugiej strony zawsze dobrze, gdy człowiek bardziej zaczyna interesować tym, co je 🙂. Należy jednak szczególnie uważać na wprowadzanie rygorystycznych diet bez wskazań u dzieci, bo musimy tu być szczególnie czujni, czy dostarczamy dziecku wszystkiego, co potrzeba.

Kto najbardziej zyskuje na modzie na dietę bezglutenową? Chorzy na celiakię 🙂. Ponieważ dzięki tej modzie produkty bezglutenowe stają się łatwiej dostępne i zmniejsza się ich cena.