Wasze pytania: NAGŁE BLEDNIĘCIE PALCÓW (Objaw Raynauda)
[Luty 2018]
Kolejne pytanie od Was, a konkretnie od Ani. Ani zadała mi więcej pytań, ale zaczynam od tego, bo dołączyła do niego rewelacyjne zdjęcie.
W zeszłym tygodniu miałam też w POZ nastolatkę z podobnym objawem (musiał mi wystarczyć opis, bo zdjęcia nie było).
Dlatego dzisiaj specjalnie dla Was z okazji pięknej zimy za oknem, objaw, który może mieć z tą zimą coś wspólnego 😉
NAGŁE BLEDNIĘCIE PALCÓW – CO TO? (Objaw Raynauda)
Pytanie Ani ze zdjęciem:
Często miewam takie sytuacje na palcach u nóg i rąk. Nie wiem, co może być tego przyczyną.
Moja odpowiedź:
Jeśli chodzi o ręce, wygląda to jak objawy Raynauda. Zazwyczaj występuje bez znanej przyczyny i nie oznacza nic złego (to chwilowy skurcz naczyń tętnicznych, najczęściej pod wpływem zimna, emocji, niektórych leków albo bez znanej przyczyny).
Zaleceniem wtedy są: unikanie ekspozycji na zimno, niepalenie tytoniu, niespożywanie napojów zawierających kofeinę, niestosowania doustnych środków antykoncepcyjnych i niektórych leków.
Ale ja myślę, że warto byłoby się udać z tym do reumatologa (bo czasem objawy Raynauda wiąże się z jakimiś chorobami tkanki łącznej), żeby ocenił po całym wywiadzie z panią, czy wymaga pani specjalistycznych badań np. z krwi czy na razie wystarczy obserwacja.
Dodatkowe informacje:
Co to?
OBJAW RAYNAUDA wygląda tak: Palce robią się białe (tętnice się kurczą i to „odcina” dopływ krwi), mogą wystąpić zaburzenia czucia. Potem sinieją i zwykle bolą. A potem robią się czerwone (bo tętniczki się rozkurczają i krew z powrotem napływa). (Czasem ten objaw nie dotyczy palców, tylko innych części ciała, np. uszu).
Objaw typowo występuje u młodych kobiet.
Przyczyny.
Przyczyny są przeróżne. Zimno, silne emocje (wiem, to dziwne, że z emocji mogą być niedokrwione palce, ale stres ma wielką siłę :)), tytoń, kofeina, niektóre leki – np. doustna antykoncepcja, a nawet krople do nosa.
W ponad 80% przypadków ten objaw zdarza się u danej osoby i nie oznacza niczego więcej.
Ale u niektórych osób może oznaczać albo zapowiadać inną chorobę (nazywamy to wtedy wtórnym objawem Raynauda). Lista chorób jest bardzo długa, głównie są to choroby tkanki łącznej (np. toczeń rumieniowaty układowy, różne rodzaje zapaleń stawów, twardzina układowa) – czyli choroby, którymi zajmują się reumatolodzy. Inne choroby: np. choroby naczyń, choroby krwi, nadciśnienie, zapalenia wątroby typu B,C, anoreksja.
Jeśli objaw Raynauda pojawia się po raz pierwszy u starszej osoby, trzeba myśleć o nowotworach!
Podsumowując: zazwyczaj nie oznacza nic groźnego. Ale najlepiej udać się do reumatologa i wykluczyć inne, poważne przyczyny.
I pamiętajcie: objaw Rayunda może POPRZEDZAĆ wystąpienie choroby tkanki łącznej o kilka lat. Dlatego jeśli występuje u nas ten objaw, musimy obserwować nasz organizm jeszcze przez wiele lat – czy nie pojawiają się np. bóle stawów, nawracające gorączki i jakiekolwiek inne powtarzające się niepokojące objawy.
Jak się to diagnozuje?
Zalecane badanie to kapilaroskopia– czyli oglądanie pod mikroskopem drobnych naczyń w miejscu występowania objawu.
Na to badanie nie może skierować lekarz rodzinny. Może na nie skierować np. reumatolog, dermatolog, internista.
Leczenie.
Jeżeli obserwujemy, że objaw wywołuje konkretny czynnik, powinniśmy unikać tego czynnika. Np. jeżeli czynnikiem jest zimno, należy nosić ciepłe, ale nie uciskające ubranie, nie ściągać rękawiczek na zewnątrz itp. Na wszelki wypadek dobrze też unikać innych czynników (np. dymu tytoniowego, kofeiny, kropli do nosa obkurczających naczynia).
Jeżeli objaw Raynauda jest pierwotny, nie towarzyszy żadnej chorobie, zazwyczaj nie wymaga leczenia (chyba, że jest bardzo nasilony).
Jeżeli objaw Raynauda wynika z innej choroby, wtedy często wymaga leczeni. Na przykład poprzez leczenie choroby wywołującej. Albo farmakoterapię skierowaną przeciw samemu objawowi. Stosuje się w tym celu różne leki, np. blokery kanału wapniowego, miejscowe azotany, kwas acetylosalicylowy, heparyna).
Dlatego jeśli występuje u Ciebie objaw Raynauda, warto wybrać się do reumatologa. Najprawdopodobniej ten objaw to nic groźnego. Ale jeżeli niestety miałaby się za nim kryć inna choroba, im wcześniej się o tym dowiesz, tym lepiej.
Bibliografia:
„Interna Szczeklika – Podręcznik Chorób Wewnętrznych 2017”, Objaw Raynauda, Medycyna Praktyczna – portal lekarzy,
dostęp: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.4.24.4.1. (05.02.2018)
Marzena Frołow, Objaw Raynauda, Medycyna praktyczna – portal pacjentów, 28.11.2016,
dostęp: https://choroby-ukladu-krazenia.mp.pl/choroby/154080,objaw-raynauda (05.02.2018)
Ewa Tuszkiewicz-Misztal, Jak należy postępować w przypadku objawy Raynauda u 14-letniej dziewczyny?, Medycyna Praktyczna – portal lekarzy (5000 pytań z pediatrii: Reumatologia: Wybrane zagadnienia), 01.03.2014,
dostęp: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.17.2.11. (05.02.2018)
