Ciekawostki: ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO
Zapraszam Cię na FACEBOOKA, gdzie znajdziesz wiele medycznych ciekawostek. A jeśli jakąś o zapaleniach układu moczowego umknęła Twojej uwadze, oto one:
ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO U DOROSŁYCH (część 1)
CZYNNIKI RYZYKA, CZYLI „CHOROBA NOCY POŚLUBNEJ” I „ZŁAPANIE WILKA”
Pewnie wiele z czytających to Pań odpowie od razu, że zakażenia dróg moczowych dotyczą głównie kobiet. Statystki głoszą, że większość kobiet będzie mieć w życiu przynajmniej 1 raz zakażenie dróg moczowych.
Dlaczego problem dotyczy głównie pań? Bo:
– cewka moczowa u pań jest krótka (więc bakteriom bliżej do pęcherza)
– ujście cewki moczowej znajduje się blisko odbytu i ujścia pochwy, a stamtąd zwykle bakterie dostają się do dróg moczowych
Czyli sprowadza się to, krótko mówiąc, do braku prącia :.
Co jeszcze sprzyja ryzyku zakażenia?
- Aktywność seksualna (bo podczas czynności seksualnych bakterie z okolic odbytu albo pochwy mogą się dostać w pobliże cewki moczowej – więc można wywnioskować z tego, że KOLEJNOŚĆ różnych czynności seksualnych ma znaczenie ), dlatego zapalenie dróg moczowych bywało nazywane „chorobą nocy poślubnej”. Niektóre źródła podają także gadżety erotyczne, jeśli nie dbamy odpowiednio o ich higienę.
- Stosowanie środków pleminikobójczych (bo mogą zalegać w pochwie i ułatwiać namnażanie się drobnoustrojów).
- Cewnikowanie.
- Wady anatomiczne układu moczowego (np. odpływy wsteczne).
- Nieprawidłowości w drogach moczowych (np. kamica, a u mężczyzn przerost gruczołu krokowego)..
- Cukrzyca, zaburzenia odporności.
- Zakażenia układu moczowego u krewnych I stopnia.
Niektóre źródła podają, inne źródła negują jako czynniki ryzyka:
– picie małej ilości płynów,
– przetrzymywanie moczu w pęcherzu.
A dlaczego mówi się o „przeziębieniu pęcherza”, „złapaniu wilka” po chodzeniu na bosaka albo siadaniu na mokrej trawie/zimnym betonie?
Prawdopodobnie chodzi o to, że u niektórych kobiet oziębianie okolicy krocza i związany z tym skurcz drobnych naczyń krwionośnych i zmniejszenie przepływu w błonach śluzowych zwiększa podatność tej okolicy na zakażenia.
ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO U DOROSŁYCH (część 2.)
OBJAWY:
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZA MOCZOWEGO
(to o wiele częstsze i mniej groźne, mija samo nawet bez leczenia – chociaż mało kto zdecyduje się nie leczyć, jeśli ma możliwość, bo bardzo boli ):
– dysuria = ból/pieczenie przy oddawaniu moczu
– częstomocz i parcia naglące = co chwilę chce się sikać, nawet jak się wydaje, że człowiek dopiero co wysikał wszystko, co możliwe
– oddawanie małej ilości moczu (czasem ledwie kilka kropli)
– krew w moczu (tak, również przy zapaleniu pęcherza, nie świadczy to od razu o zapaleniu nerek!)
– zdarza się nietrzymanie moczu
– ból brzucha! (podbrzusza), nie tylko podczas sikania, zwykle bardzo silny
OSTRE ZAPALENIE NEREK:
– może występować wszystko to co wyżej albo część z tych objawów
– gorączka
– dreszcze, ogólne złe samopoczucie
– ból w okolicy nerek (czyli w okolicy lędźwiowej, bardziej po bokach tułowia/na plecach, a nie w podbrzuszu)
– wymioty, nudności
*Co wskazuje, że może jednak nie mamy do czynienia z zakażeniem dróg moczowych (tylko np. zapaleniem pochwy, przy którym również mogą występować problemy z oddawaniem moczu)?
– upławy
– dolegliwości ze strony pochwy (świąd, ból, brzydki zapach)
ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO U DOROSŁYCH (część 3.)
KIEDY NALEŻY WYKONAĆ OGÓLNE BADANIE MOCZU, POSIEW MOCZU I JAK WŁAŚCIWIE POBRAĆ MOCZ NA BADANIE?
OBJAWY ZAPALENIA PĘCHERZA MOCZOWEGO:
Przy typowym wywiadzie, u młodej kobiety ogólnie zdrowej, nie musimy wykonywać badania moczu, możemy od razu włączyć leczenie farmakologicznie. Wprawdzie zapalenie pęcherza moczowego w większości przypadków mija bez leczenia, nie dając żadnych powikłań, ale leczenie skraca przykre objawy.
Badanie moczu i posiew dobrze wykonać u osób, u których zakażenia układu moczowego uznajemy z miejsca za powikłane: np. mężczyzn, ciężarnych, małych dzieci, osób z wadami dróg moczowych, chorych na cukrzycę i inne choroby, zmniejszające odporność.
OBJAWY ZAPALENIA NEREK:
Wykonujemy u WSZYSTKICH badanie ogólne moczu i posiew moczu!
Na wynik posiewu czekamy zwykle kilka dni, dlatego już wcześniej włączamy leczenie. Ale tutaj posiew jest istotny, bo może się okazać, że początkowo zastosowane typowe leczenie nie działa – wtedy potrzebujemy wyniku posiewu moczu z antybiogramem, żeby wiedzieć, z jaką bakterią mamy do czynienia i jak ją leczyć.
*Dodatkowo, jeżeli lekarz podejrzewa powikłania zakażenia albo nieprawidłowości w drogach moczowych, może zlecić USG jamy brzusznej albo inne badania obrazowe.
ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO U DOROSŁYCH (część 4.)
JAK PRAWIDŁOWO POBRAĆ MOCZ NA BADANIA?
To bardzo ważny temat. Jeśli chodzi o dzieciaki, mówiłam o tym w TYM FILMIE (i jest to jeden z najpopularniejszych filmów na kanale – nawet nie wiedziałam, że ma tyle wyświetleń, póki go tu teraz nie wklejałam ). U dorosłych sprawa jest zwykle o wiele prostsza, bo dorosły współpracuje.
JAK SIĘ PRZYGOTOWAĆ I POBRAĆ MOCZ?
1. Umyć okolicę narządów płciowych wodą z mydłem Dokładnie, ale nie bardzo mocno, żeby nie uszkodzić skóry.
PANIE mają umyć również dokładnie okolicę pod wargami sromowymi. Wycieramy wszystko w kierunku od przodu do tyłu.
PANOWIE myją okolicę ujścia cewki moczowej, odciągając napletek (u nich niektóre zalecenia pozwalają oczyścić okolicę jedynie wodą i wytarcie gazikiem). I sikać do kubka należy też z odciągniętym napletkiem.
(U osób starszych lub np. leżących, jeśli mają problem z higieną, z nietrzymaniem moczu itp. czasem jest konieczne zacewnikowanie pacjenta, żeby uzyskać czystą próbkę. Ale często udaje się jednak pobrać czystą próbkę, jeżeli otrzymają pomoc drugich osób).
2. Przygotować sterylny kubek z apteki. Otworzyć folię dopiero tuż przed pobieraniem moczu.
3. Pobieramy ŚRODKOWY STRUMIEŃ MOCZU. To nie znaczy, że jak sikamy to próbujemy jakoś łapać to, co leci najbardziej na środek , tylko chodzi o to, że początek sikania ląduje w sedesie, a my podstawiamy kubeczek dopiero W TRAKCIE SIKANIA. Dlatego, że ta pierwsza porcja moczu zbiera ewentualne zabrudzenia ze skóry.
NASIKALIŚMY I CO DALEJ?
Najlepiej, jak mocz trafi do laboratorium do 2 godzin od pobrania!
Jeśli nie można dostarczyć próbki do laboratorium
w ciągu 2 godzin, cyt.”próbkę należy schłodzić i transportować w temperaturze 4st.C lub poddać procesowi konserwacji (kwas borny)”. Więc najlepiej jednak starać się zdążyć w ciągu 2 godzin .
DLACZEGO PORANNY MOCZ?
Przez poranny mamy na myśli taki, który przez noc zalega w pęcherzu: bo jest go dużo, bo bakterie się zdążą w nim namnożyć. Więc jeżeli ktoś o 5 rano się obudzi i wysika, to mocz np. o 7 wcale nie będzie super moczem do zbadania, chociaż jest poranny . Więc ważniejsze od pory dnia jest to, żeby starać się dać do badania mocz, który jak najdłużej przebywa w pęcherzu.
ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO U DOROSŁYCH (część 5.)
LECZENIE.
Chociaż niepowikłane zapalenia pęcherza moczowego ponoć mijają same i bez leczenia, leczenie jest zawsze zalecane ze względu na dotkliwość objawów.
Postępowanie niefarmakologiczne:
– odpowiednie NAWODNIENIE
– dużo i często sikać mimo bólu
– leki przeciwbólowe
– leki przeciwgorączkowe w razie gorączki
– odpoczynek w łóżku
Postępowanie farmakologiczne:
NIEPOWIKŁANE ZAPALENIE PĘCHERZA MOCZOWEGO
(czyli młode, ogólnie zdrowe kobiety nie będące w ciąży) – stosuje się jeden z poniższych leków:
– FURAZYDYNA (nazwy handlowe: np. Furaginum, uroFuragina, DaFurag itp.) – to jedyny lek, który pod niektórymi nazwami handlowymi jest DOSTĘPNY BEZ RECEPTY. Zażywa się 100mg (więc 1 pub 2 tbl, w zależności od preparatu) 4xdziennie w 1. dzień, w kolejne 3x dziennie. (W sumie nie do końca wiadomo, ile powinna trwać terapia, bo to inna pochodna nitrofuranu, niż ta we wszystkich zaleceniach, ale nie krócej, niż 5 dni., producenci leku zalecają minimum 7 dni).
– TRIMETOPRIM: 100mg 2x dziennie przez 3-5 dni
– KOTRIMOKSAZOL (czyli TRIMETOPRIM+SULFAMETOKSAZOL) (Bactrim, Biseptol): 960mg 2xdziennie przez 3 dni
– FOSFOMYCYNA (Monural): 3g jednorazowo
Inne antybiotyki nie są lekami pierwszego wyboru i lepiej zostawić je na inne sytuacje zdrowotne.
NIEPOWIKŁANE ZAPALENIE NEREK
(zapalenie nerek, jeśli to możliwe, powinno być zawsze prowadzone wg antybiogramu z posiewu moczu):
– CIPROFLOKSACYNA: w zależności od dawki leczenie trwa 7-10 dni
– LEWOFLOKASCYNA: w zależności od dawki leczenie trwa 5-10 dni
Inne antybiotyki (kontrimoksazol, amoksycylina z klawulanianem) to leki II rzutu i powinny być zarezerwowane dla szczególnych sytuacji.
ZAPALENIE MOCZU W CIĄŻY!!!!!
Ważne: U KOBIET W CIĄŻY LECZYMY NAWET BEZOBJAWOWY BAKTERIOMOCZ. U innych kobiet nie leczymy wyniku moczu, jeśli kobieta nie ma objawów zakażenia. Ale ciąża to szczególny czas i tutaj musimy podawać leki nawet wtedy, jeżeli ciężarna nie odczuwa żadnych dolegliwości, ale w przypadkowym badaniu moczu wyszła obecność bakterii powyżej 10do5. I potem do końca ciąży trzeba co jakiś czas robić kontrolne badania moczu!
(Bezobjawowy bakteriomocz leczymy też u chorych przed planowanym zabiegiem urologicznym).
BEZOBJAWOWY BAKTERIOMOCZ/ZAPALENIE PĘCHERZA MOCZOWEGO W CIĄŻY:
Zaleca się któryś z leków: amoksycylina, amoksycylina z klawulanianem, fosfomycyna. Inne antybiotyki nie w każdym trymestrze można stosować. Ale leczyć zapalenie trzeba i nie należy się bać podawania antybiotyków w tym przypadku! (Raczek boimy się ich nie podawania).
ZAPALENIE NEREK W CIĄŻY: To zwykle szpital i leczenie antybiotykami dożylne.
U chorych z grup ryzyka (np. z wadami anatomicznymi dróg moczowych, z cukrzycą albo np. u MĘŻCZYZN) leczenie jest inne, zwykle dłuższe albo sięgamy od razu po antybiotyki z kolejnych linii leczenia. Ale w takim przypadku czuwa nad tym lekarz prowadzący, więc nie będę tu wchodzić w szczegóły.
ZAKAŻENIA UKŁADU MOCZOWEGO U DOROSŁYCH (część 6.)
PROFILAKTYKA.
Temat kończę najważniejszą moim zdaniem informacją – jak zapaleniom dróg moczowych ZAPOBIEGAĆ?
Nie wszystkie z podanych niżej zaleceń były odpowiednio zbadane, więc większość to tak naprawdę raczej wskazówki, niż oficjalne wytyczne. Ale uważa się, że należy:
– pić odpowiednio dużą ilość płynów dziennie
– często sikać! zwłaszcza przed snem, nigdy nie wstrzymywać sikania, gdy nam się chce
– unikać zaparć
– wypić szklankę wody przed stosunkiem płciowym, a po stosunku od razu się wysikać
– podczas czynności seksualnych uważać, żeby bakterie z okolic odbytu nie dostały się do przodu, czyli w okolice cewki moczowej (np. po stosunku analnym nie może być waginalny!)
– dbać o higienę (np. w przypadku dziewczynek i kobiet: podcierać się po wysikaniu od przodu do tyłu!)
– unikać jacuzzi itp.
– pić sok z żurawiny (badania nie są zgodne co do tego, czy to na pewno skuteczne)
W niektórych szczególnych przypadkach lekarz zaleca PROFILAKTYCZNIE PRZYJMOWANIE LEKÓW PRZECIWBAKTERYJNYCH.
(Np. przy silnym związku zakażeń dróg moczowych z seksem – lek po każdym stosunku.
Np. przy częstych nawrotach zakażeń – lek codziennie wieczorem przez zwykle kilka miesięcy, czasem nawet dłużej.)
I to koniec tematu zakażeń dróg moczowych – chyba, że macie jakieś pytania.
JEŚLI UWAŻASZ, ŻE TAKIE INFORMACJE SĄ PRZYDATNE, POWIEDZ PROSZĘ O LEKARZDLADZIECI.PL SWOIM ZNAJOMYM! 🙂
Zapraszam Cię w inne moje miejsca:
Tutaj znajdziecie wszystkie moje FILMY.
Tutaj znajdziesz krótkie informacje medyczne i życiowe rozważania
Tutaj trochę medycyny, ale więcej mnie. Głównie różne żarty (Ale czy śmieszne?).
Email: rhajkus@gmail.com