OSPA WIETRZNA – wysypka, zarażanie, leczenie, ospa u dorosłych, szczepionka

Opublikowano przez

[Styczeń 2018]

OSPA WIETRZNA

Częsta choroba zakaźna wieku dziecięcego. Jak wygląda wysypka? Jak dziecko się zaraża? Co możemy zrobić po kontakcie z chorą osobą, żeby zmniejszyć ryzyko zakażenia? Jak pielęgnujemy chore dziecko? Jak wygląda leczenie? Komu jest zalecana szczepionka na ospę i dla kogo jest za darmo?

Jeśli wolisz słuchać mówienia, wrzucam filmy.

Jeśli wolisz czytać, pod filmami czeka na Ciebie tekst.

OSPA WIETRZNA – FILM

1/3 – Jak wygląda ospa wietrzna? Jak się zarażamy ospą? Jak jej zapobiegać?

2/3 – Jak pielęgnować dziecko chore na ospę wietrzną? Jak leczyć ospę? Czego na ospę nie stosować?

3/3 – Dla kogo ospa wietrzna jest szczególnie groźna? Ospa w ciąży?

JAK WYGLĄDA OSPA? WYSYPKA W OSPIE.

Ospa wietrzna to choroba, którą jest się zarazić bardzo łatwo, dlatego Twoje dziecko raczej będzie miało z nią kontakt w którymś momencie życia. Postaram się odpowiedzieć na kilka pytań, które pewnie pojawiają się w Twojej głowie, gdy słyszysz „W przedszkolu panuje ospa” albo „Pamiętasz, jak nasze dzieci się wczoraj bawiły? No, mojego wieczorem wysypało, lekarz mówi, że ospa!”.

Zmiany skórne w ospie (źródło:Wikipedia)

Jak wygląda ospa? Na początku czasem nie wygląda. Początek ospy to 1-2 dni objawów, przypominających przeziębienie lub grypę (raczej u dorosłych, u dzieci często nie ma tej fazy). Potem pojawiają się na skórze zmiany: plamki, grudki, pęcherzyki z płynem, krostki, wreszcie strupki. W tym samym czasie na skórze występują różnorodne, wyglądające inaczej zmiany – stąd piękna nazwa „obraz gwiaździstego nieba” :).

JAK SIĘ ZARAŻAMY OSPĄ?

Okres wylęgania ospy wietrznej to 10-21 dni. Więc w ciągu 10-21 dni przed pojawieniem się choroby u Waszego dziecka, miało kontakt z kimś chorym na ospę (albo półpasiec –> porównaj tutaj).

Wasze dziecko zakaża innych już 1-2 dni przed pojawieniem się pęcherzyków (wirus jest w wydychanym przez dziecko powietrzu) i do czasu, aż wszystkie pęcherzyki wyschną  (zakaźny jest również ten płyn w pęcherzykach). Zwykle trwa to około tygodnia. Do tego czasu Wasze dziecko powinno być odizolowane. Nie powinno np. chodzić do przedszkola, mieć kontaktu z kobietami ciężarnymi czy ciężko chorymi osobami (np. w trakcie leczenie nowotworów).

OSPA – SZCZEPIONKA PO KONTAKCIE

WAŻNE: Osoba, która miała kontakt z chorym na ospę, może do 72 godzin przyjąć szczepionkę! (Szczepionka obejmuje 2 dawki w odstępie minimum 6 tygodni, nie jest refundowana – oprócz np. dla dzieci ze żłobków/klubików małego dziecka. Jedna dawka daje ponad 80% ochrony przed zachorowaniem, 2 dawki 90-kilka%).

KONTAKT Z KONTAKTEM NIE JEST KONTAKTEM

ospa wysypka
Ospa wietrzna jest nieprzyjemną chorobą. Ale zmiany skórne w ospie mają najpiękniejszą ze wszystkich nazw – „obraz gwiaździstego nieba”.

Co to znaczy? To znaczy, że zarazić się można tylko od osoby, która aktualnie wydziela wirusa ospy wietrznej i półpaśca (to jego pełna nazwa).

Dajmy na to, że Wasze dziecko bawiło się z dzieckiem, które już na ospę chorowało, ale jego brat w domu właśnie przechodzi ospę. Czy Wasz maluch jest bezpieczny? Tak. Wirus ospy jest mało odporny na czynniki środowiskowe, więc nie zdoła przeżyć np. na ubraniu. Dlatego zarazić się można tylko bezpośrednio od osoby chorej. A nie od osoby zdrowej, która z tą chorą miała kontakt.

JAK LECZYĆ OSPĘ?

A może raczej: jak możemy ulżyć choremu dziecku? Jak je pielęgnować? Aktualne zalecenia brzmią:

  1. Odpoczynek! Ospa wbrew opinii niektórych to poważna choroba i organizm dziecka musi mieć optymalne warunki, żeby ją zwalczyć. Gdy dziecko gorączkuje/czuje się słabo, najlepiej, żeby leżało w łóżku. Gdy czuje się ogólnie dobrze, nie trzeba zaganiać go na siłę do łóżka, ale ważne, żeby odpoczywało. I jak przy każdej infekcji – pilnujcie, żeby dziecko piło dużo płynów!

  2. Codzienny prysznic lub szybka kąpiel i delikatne wytarcie skóry ręcznikiem, żeby zmiany były suche i czyste (bo zabrudzone rany to ryzyko nadkażenia i blizn).

  3. Nie zaleca się stosowania pudrów płynnych (zwiększają ryzyko nadkażenia zmian skórnych).

  4. W razie silnego swędzenia lekarz może przepisać doustny lek antyhistaminowy.

    W razie gorączki lub bólu podawać paracetamol.

SYTUACJE SZCZEGÓLNE  W OSPIE

Małe dzieci z prawidłową odpornością zwykle nie wymagają niczego więcej, niż postępowanie opisane powyżej. (Do Waszej wspólnej z lekarzem decyzji należy, czy podać mu lek przeciwwirusowy – np. acyklowir).

Ale jeżeli Wasze dziecko:

  • ma powyżej 12 lat lub
  • ma stwierdzone jakiekolwiek zaburzenia odporności lub
  • leczy się z powodu poważnej choroby przewlekłej (np. nowotworowej albo przyjmuje sterydy w dużych dawkach)

powinien zbadać je lekarz, nawet jeśli jesteście pewni, że to “zwykła ospa”. Prawdopodobnie będzie wymagało leczenia przeciwwirusowego (acyklowiru).

Najlepiej, jeśli lek zostanie podany w ciągu 24 godzin od pojawienia się zmian na skórze. Dawka acyklowiru dla dorosłych: 800 mg p.o. 5 × dz. (z przerwą nocną) przez 7 dni. Dla dzieci dawkę obliczamy według masy ciała – dzieciom najlepiej nie podawać takich leków samodzielnie, tylko zabrać je do lekarza, żeby zbadał dziecko i ustalił odpowiednią dawkę.

OSPA W CIĄŻY. OSPA U OSÓB Z ZABURZENIAMI ODPORNOŚĆ.

Pamiętajcie: OSPA JEST BARDZO GROŹNA DLA KOBIET W CIĄŻY (i dla dziecka, i dla matki) ORAZ OSÓB Z ZABURZENIAMI ODPORNOŚCI (wrodzonymi albo np. podczas leczenia chorób nowotworowych lub przyjmujących sterydy w dużych dawkach). Jeżeli takie osoby nigdy nie przechodziły ospy albo nie są pewne, czy przechodziły, powinny szybko zgłosić się do lekarza po kontakcie z chorym na ospę –> nie można ich zaszczepić żywą szczepionką, ale istnieją swoiste immunoglobuliny, które można im podać, żeby próbować zapobiec chorobie!!!

CZY OSPA WIETRZNA JEST ŁAGODNĄ CHOROBĄ?

Dbajcie o to, by Wasze dziecko miało odpowiednie warunki do regeneracji (odpoczynek, nawadnianie).
Jeżeli Wasze dziecko w trakcie przebiegu ospy (i do ok.2 tygodni po) zaprezentuje nowe niepokojące objawy – np. objawy zapalenia płuc, dziwne zachowanie czy jakiekolwiek inne dolegliwości, które Was niepokoją – musi zobaczyć je lekarz! I nie zapomnijcie powiedzieć lekarzowi, że dziecko miało niedawno ospę.
Jeżeli zobaczycie, że skóra w którymś miejscu staje się gorąca, bolesna, czerwona – również zgłoście się do lekarza (nadkażenia zmian skórnych to najczęstsze powikłanie ospy).
Jeżeli Wy, dorośli, zarazicie się od dziecka – również powinniście skonsultować leczenie z lekarzem. Zwłaszcza kobiety w ciąży!!!

ZAPOBIEGANIE = SZCZEPIENIE PRZECIW OSPIE WIETRZNEJ

O wiele łatwiej zapobiegać chorobie, niż ją leczyć. Dlatego jeśli macie inne dzieci, pamiętajcie o istnieniu szczepionki przeciw ospie wietrznej! Szczepienie = brak choroby/bardzo łagodny przebieg.
I pamiętajcie: można się zaszczepić do 72 godzin od kontaktu z chorym (pozwoli to uniknąć choroby albo znacznie złagodzi jej przebieg).

Zobacz też: DLA KOGO SZCZEPIONKA NA OSPĘ JEST ZA DARMO?

Kilka przykładów, gdy warto pomyśleć o szczepieniu:

    • W przedszkolu Waszego dziecka pojawiają się przypadki ospy – szybko je zaszczepcie! (Pamiętajcie, że dzieci w żłobkach, klubach małego dziecka mają szczepienie za darmo).
    • Starsze dziecko zaczyna chorować na ospę – zaszczepcie szybko pozostałe dzieci!
    • Wasze dziecko bawiło się wczoraj z kuzynami, a dzisiaj ma ospowe wykwity – poinformujcie kuzynów, co się dzieje, żeby mieli szansę zdecydować, czy się zaszczepić.
    • Wasze dziecko ma babcię/dziadka, chorujących na nowotwór – nie może się z nimi widywać w czasie choroby!!! A bliskich chorego można poinformować, że w sytuacji, gdy jeden z domowników poważnie choruje, zaleca się wyszczepienie pozostałych domowników na ospę (jeśli nigdy nie chorowali lub nie są pewni), żeby stworzyć kokon ochronny wokół osoby, dla której zachorowanie na ospę mogłoby skończyć się tragicznie.]

SZCZEPIENIA PO OSPIE

Te rzadkie, groźne powikłania ospy mogą wystąpić jeszcze przez kilka tygodni po zniknięciu zmian skórnych. Dlatego wydaje się rozsądnym, żeby odroczyć planowane szczepienia właśnie o taki czas po przebyciu ospy – według różnych źródeł w przypadku szczepień żywych zaleca się odczekać od 4 tygodni do nawet 3 miesięcy.

Zobacz też: PÓŁPASIEC.

Czyli o tym, że wirus ospy zostaje z nami już na zawsze i czasem nam o sobie przypomina :).

Bibliografia:

Bożena Dubiel, Ewa Duszczyk, Ospa wietrzna, Interna Szczeklika – Podręcznik chorób wewnętrznych 2013 ; wyd.Medycyna Praktyczna, 2013, str. 2268–2270

Bogumiła Milewska-Bobula, Bożeba Lipka, Ospa wietrzna, Medycyna Praktyczna – portal pacjentów, 26.03.2012
dostępny 06.01.2018: https://pediatria.mp.pl/choroby/chorobyzakazne/67573,ospa-wietrzna

Ewa Duszczyk, Jakie jest postępowanie z kobietą w I, II, III trymestrze ciąży po kontakcie z chorym na ospę?; Jakie są najczęstsze powikłania ospy wietrznej i jakie jest ryzyko ich wystąpienia?; Jakie są najczęstsze działania niepożądane acyklowiru? W jaki sposób można ograniczyć ryzyko ich wystąpienia? Medycyna Praktyczna – portal lekarzy:5000 pytań z pediatrii: Choroby zakaźne: Ospa wietrzna i półpasiec, 01.01.2014
dostęp 06.01.2018: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.19.2.

Jacek Grygalewicz, Jakie leki przeciwgorączkowe można stosować u dziecka chorego na ospę wietrzną? Medycyna Praktyczna – portal lekarzy:5000 pytań z pediatrii: Wybrane problemy ogólnopediatryczne: Leczenie gorączki, 01.03.2014
dostęp 06.01.2018: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.19.2.

Ernest Kuchar, Jeżeli ospa wietrzna może przebiegać z powikłaniami także u dzieci bez chorób przewlekłych, dlaczego nie wprowadzono zlaecenia rutynowego podawania acyklowiru na początku choroby? Medycyna Praktyczna – portal lekarzy:5000 pytań z pediatrii: Choroby zakaźne: Ospa wietrzna i półpasiec, 01.09.2013
dostęp 06.01.2018: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.19.2.

Joanna Stryczyńska-Kazubska, Jak definiuje się istotną ekspozycję na wirusa ospy wietrznej i półpaśca stwarzającą ryzyko zachorowania na ospę wietrzną? Medycyna Praktyczna – portal lekarzy:5000 pytań z pediatrii: Choroby zakaźne: Ospa wietrzna i półpasiec, 20.03.2017
dostęp 06.01.2018: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.19.2.

Leszek Szenborn, Jakie są aktualne zalecenia pielęgnacji skóry chorego na ospę wietrzną?; Czy można moczyć zmiany skórne?; Dlaczego aktualnie nie zaleca się stosowania pudru płynnego?; Co można stosować na zmiany na skórze głowy?; Co można stosować na zmiany zlokalizowane na błonach śluzowych?; Jakie zmiany skórne w przebiegu ospy wymagają hospitalizacji dziecka?; Czy w leczeniu świądu skóry u chorych na ospę wietrzną można stosować leki przeciwhistaminowe?; Medycyna Praktyczna – portal lekarzy:5000 pytań z pediatrii: Choroby zakaźne: Ospa wietrzna i półpasiec, 01.01.2014
dostęp 06.01.2018: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.19.2.

JEŚLI UWAŻASZ, ŻE TAKIE INFORMACJE SĄ PRZYDATNE, POWIEDZ PROSZĘ O LEKARZDLADZIECI.PL SWOIM ZNAJOMYM! 🙂

Zapraszam Cię w inne moje miejsca:

YOUTUBE

Tutaj znajdziecie wszystkie moje FILMY.

FACEBOOK

Tutaj znajdziesz krótkie informacje medyczne i życiowe rozważania

INSTAGRAM 

Tutaj trochę medycyny, ale więcej mnie. Głównie różne żarty (Ale czy śmieszne?).

Email: rhajkus@gmail.com